Baureihe 41

 

Kurzbeschreibung der Baureihe 41

Die als schnellfahrende Güterzuglokomotive konzipierte Baureihe der Deutschen Reichsbahn entpuppte sich bald als Universal-Lokomotive für mittelschwere Züge. Von 1936 bis 1941 entstanden insgesamt 366 Maschinen dieser vielseitig einsetzbaren Baureihe, die unter den Nummern 41 001 bis 41 366 in Dienst gestellt wurden.

 

Verbleib nach dem Zweiten Weltkrieg

Alle 216 Exemplare der Baureihe, die nach dem Krieg im Westen geblieben waren, brachte die DB wieder zum Rollen. Zwischen 1957 und 1961 erhielten 99 Lokomotiven einen neuen, geschweißten Ersatzkessel und von diesem umgebauten Maschinen wurden 40 mit einer Ölhauptfeuerung ausgerüstet.

Bei der Deutschen Reichsbahn verblieben 122 Exemplare, die ebenfalls zum größten Teil mit neuen Kesseln ausgerüstet wurden.

Bei der Polnischen Staatsbahn (PKP) verblieben 22 Exemplare, von welchen 19 Lokomotiven unter der Baureihe Ot1 in Betrieb genommen wurden.

 

Anzahl heute noch vorhandener Lokomotiven

Insgesamt sind noch 23 Lokomotiven erhalten (also etwa 5,9 % aller gebauten Lokomotiven), davon sind 20 als Museumslokomotive in mehr oder weniger gepflegtem Zustand erhalten. Von den museal erhaltenen Lokomotiven sind derzeit nur drei  Maschinen betriebsfähig (41 018, 41 144 und 41 241).

Die übrigen drei Lokomotiven existieren in schlechtem Zustand als (potentielle) Ersatzteilspender.  

Entwicklung des musealen Bestands

 

Stichtag

 

 

betriebsfähig

 

 

rollfähig in Aufarbeitung

 

 

rollfähig und vollständig erhalten, guter Zustand

 

 

rollfähig und schlechter Zustand

 

 

Denkmal

 

Gesamt

 

01.01.2016

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(4)

 

41 018

 

41 096

 

41 144

 

41 150

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(1)

 

41 052

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(15)

 

41 024

 

41 025

 

41 073

 

41 105

 

41 113

 

41 137

 

41 185

 

41 186

 

41 225

 

41 226

 

41 231

 

41 241

 

41 271

 

41 360

 

41 364

 

 

(4)

 

41 125

 

41 273

 

41 289

 

41 303

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(0)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(24)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

01.01.2017

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(4)

 

41 018

 

41 096

 

41 144

 

41 150

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(1)

 

41 052

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(15)

 

41 024

 

41 025

 

41 073

 

41 105

 

41 113

 

41 137

 

41 185

 

41 186

 

41 225

 

41 226

 

41 231

 

41 241

 

41 271

 

41 360

 

41 364

 

 

(4)

 

41 125

 

41 273

 

41 289

 

41 303

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(0)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(24)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

01.01.2018

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(3)

 

41 018

 

41 096

 

41 144

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(2)

 

41 052

 

41 150

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(15)

 

41 024

 

41 025

 

41 073

 

41 105

 

41 113

 

41 137

 

41 185

 

41 186

 

41 225

 

41 226

 

41 231

 

41 241

 

41 271

 

41 360

 

41 364

 

 

(4)

 

41 125

 

41 273

 

41 289

 

41 303

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(0)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(24)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

01.01.2019

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(1)

 

41 144

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(5)

 

41 018

 

41 052

 

41 096

 

41 150

  

41 241

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(14)

 

41 024

 

41 025

 

41 073

 

41 105

 

41 113

 

41 137

 

41 185

 

41 186

 

41 225

 

41 226

 

41 231

 

41 271

 

41 360

 

41 364

 

 

(4)

 

41 125

 

41 273

 

41 289

 

41 303

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(0)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(24)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

01.01.2020

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(1)

 

41 144

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(5)

 

41 018

 

41 052

 

41 096

 

41 150

  

41 241

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(14)

 

41 024

 

41 025

 

41 073

 

41 105

 

41 113

 

41 137

 

41 185

 

41 186

 

41 225

 

41 226

 

41 231

 

41 271

 

41 360

 

41 364

 

 

(4)

 

41 125

 

41 273

 

41 289

 

41 303

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(0)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(24)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

01.01.2021

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(1)

 

41 144

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(5)

 

41 018

 

41 052

 

41 096

 

41 150

  

41 241

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(14)

 

41 024

 

41 025

 

41 073

 

41 105

 

41 113

 

41 137

 

41 185

 

41 186

 

41 225

 

41 226

 

41 231

 

41 271

 

41 360

 

41 364

 

 

(4)

 

41 125

 

41 273

 

41 289

 

41 303

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(0)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(24)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

01.01.2022

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(1)

 

41 144

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(5)

 

41 018

 

41 052

 

41 096

 

41 150

  

41 241

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(14)

 

41 024

 

41 025

 

41 073

 

41 105

 

41 113

 

41 137

 

41 185

 

41 186

 

41 225

 

41 226

 

41 231

 

41 271

 

41 360

 

41 364

 

 

(4)

 

41 125

 

41 273

 

41 289

 

41 303

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(0)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(24)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

01.01.2023

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(2)

 

41 018

 

41 144

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(5)

 

41 052

 

41 096

 

41 150

 

41 231

  

41 241

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(13)

 

41 024

 

41 025

 

41 073

 

41 105

 

41 113

 

41 137

 

41 185

 

41 186

 

41 225

 

41 226

 

41 271

 

41 360

 

41 364

 

 

(4)

 

41 125

 

41 273

 

41 289

 

41 303

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(0)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(24)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

01.01.2024

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(3)

 

41 018

 

41 144

 

41 241 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(4)

 

41 052

 

41 096

 

41 150

 

41 231

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(13)

 

41 024

 

41 025

 

41 073

 

41 105

 

41 113

 

41 137

 

41 185

 

41 186

 

41 225

 

41 226

 

41 271

 

41 360

 

41 364

 

 

(4)

 

41 125

 

41 273

 

41 289

 

41 303

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(0)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(24)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Technische Daten der Baureihe 41 (Werte für die Ursprungsbauart)

 Bauart

 1'D1' h2

 Gattung

 G 46.20

 Länge über Puffer

 23.905 mm

 Höhe

 4.550 mm

 Fester Radstand

 5.550 mm

 Gesamtradstand (nur Lokomotive)

 12.050 mm

 Dienstgewicht

 101,9 t

 Achslast

 19,7 t

 Höchstgeschwindigkeit

 90 / 50 km/h (vorwärts / rückwärts)

 Treibraddurchmesser

 1.600 mm

 Laufraddurchmesser (vorn / hinten)

 1.000 / 1.250 mm

 Steuerungsart

 Heusinger mit Hängeeisen

 Zylinderanzahl

 2

 Zylinderdurchmesser

 520 mm

 Kolbenhub

 720 mm

 Kesselüberdruck

 20 bar

 Anzahl der Heizrohre

 85

 Anzahl der Rauchrohre

 20

 Heizrohrlänge zwischen den Rohrwänden

 6.800 mm

 Rostfläche

 3,89 m2

 Überhitzerfläche

 72,22 m2

 Verdampfungsheizfläche

 203,65 m2

 

Quellen im Internet:

Baureihe 41 in der freien Enzyklopädie Wikipedia

Daten und Typenskizze der Baureihe 41 auf der Internetseite der DGEG

 

Quellen in den Printmedien:

Die Ochsenlok - Baureihe 41. Bahn-Baureihe 1/94 (GeraNova Zeitschriftenverlag GmbH, München 1994 aus der Reihe Bahn-Baureihen)

Dirk Endisch: Die Alleskönner, Die Reko-41 in in Lok Magazin Ausgabe 7/2000 (Seiten 64ff)

Dirk Endisch: Baureihe 41 - Die deutsche Universal-Dampflok (Verlag Dirk Endisch, Korntal-Münchingen 2005, ISBN 3-93689-302-0)

Konrad Koschinski: Die Baureihe 41, Eisenbahn Journal Special 1/2013 (Verlagsgruppe Bahn, Fürstenfeldbruck 2013, ISBN 978-3-89610-373-4)

 

Erstellt am 14.01.2012, letzte Änderung am 04.06.2024

© EMF 2012-01-14, Version 28